Одамна е јасно дека постојат растечки разлики меѓу израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и актуелниот американски претседател Доналд Трамп во врска со односите меѓу Израел и Иран.
Трамп во повеќе наврати побара од Нетанјаху да почека, бидејќи Белата куќа сè уште се обидува да преговара со Техеран за неговата нуклеарна програма. Но, Израел одлучи дека е време да се дејствува – без оглед на ставот на Вашингтон.
Израелските власти проценија дека Иран во моментов е во најслабата позиција во регионот во последно време, особено по минатогодишното воено и политичко слабеење на Хезболах во Либан, што, според нив, отстрани една од клучните закани за безбедноста на Израел. Затоа, Нетанјаху заклучи дека повеќе нема причина да се чека – дури и ако Американците не го одобруваат тоа.
Американскиот државен секретар Марко Рубио, веднаш откако беше објавено дека се извршени израелски воздушни напади, издаде кратко соопштение во кое јасно наведе дека САД се дистанцираат од потегот на Израел, нарекувајќи го „едностран“.
Пред нападот, американските претставници објавија дека САД нема да му дадат никаква воена поддршка на Израел доколку одлучи да го нападне Иран. Тоа беше порака што требаше да биде многу јасна во Техеран.
Изјавата на Рубио, во која не се споменуваше американската помош за Израел во случај на иранска одмазда, го покрена прашањето – дали ова е само тактички маневар насочен кон одвраќање на нападите врз американските бази во регионот или е вистински знак за расцеп во односот Трамп-Нетанјаху?
Затоа што, реално, американската помош за Израел во случај на ирански контранапад е речиси сигурна – но чудно е што Вашингтон јавно не го нагласил ова, како што обично прави.
Од друга страна, израелските претставници тврдат дека „координацијата со Американците била целосна и договорена однапред“, но американската страна сè уште не го потврдила ова тврдење.
Иран предупреден
Рубио испрати многу јасна порака до Иран: „Да бидам јасен – Иран не смее да ги таргетира американските позиции или персонал“.
Оваа порака има двоен ефект: одвраќање на директни напади врз американски цели и истовремено поставување основа за можен американски одговор во случај Иран да возврати со напади врз Израел.
Во моментот кога Израел започна напади врз Иран, сирените се огласија низ Израел за населението да може да побара засолниште. Јасно е дека се очекува одговорот на Техеран – и прашањето е како ќе одговорат САД. Минатата година, САД интервенираа во регионот во два наврати за да помогнат во одбраната на Израел. Но, опасноста е во тоа што конфликтот може брзо да излезе од контрола.
За разлика од некои минати кризи, овој пат се чини дека немало поширока координација меѓу Израел и неговите сојузници. Сè започна многу брзо, без најави и без дипломатска подготовка каква што видовме претходно. Следните часови и денови ќе бидат клучни. Не само за регионот, туку и за односите меѓу Тел Авив и Вашингтон, анализира Би-би-си.
