„Комисијата за историски прашања со Република Северна Македонија е еден вид алиби во моментално многу комплицираните односи меѓу Бугарија и Северна Македонија, изјави бугарскиот професор и поранешен амбасадор на Бугарија во Македонија, Ангел Димитров, кој е актуелен копретседател на Заедничката експертска комисија за историски прашања, во емисијата „Денот започнува“ на БНТ.
На прашањето до каде стигнала комисијата во својата работа на историските прашања, проф. Димитров одговори:
„Најкраткиот одговор е никаде, бидејќи по 8 години работа, 38 состаноци, сè уште сме на учебникот за 7-мо одделение, а материјалот одговара на седмо одделение, одговара на 6-то одделение во нашата земја, т.е. за 11-ти век. Гледајте, би можел да кажам дека ова е блокада на работата на комисијата, но ќе употребам повнимателен израз, ќе кажам дека тоа е стагнација, застој, и го користам затоа што ова е и целокупната состојба на земјата таму. Нешто што беше наведено во извештајот од Брисел и нешто што воопшто не го мачи државното раководство таму. Ова е нешто како алиби во сегашните многу комплицирани односи меѓу нашите две земји, бидејќи формалната активност на комисијата сугерира дека сè уште постои желба да се работи. И морам да нагласам дека ова е единствената комисија што работи, создадена според Договорот за пријателство и добрососедство и единствената форма на негово спроведување. Но, бидејќи нема резултати, тогаш можеме да размислиме за тоа каков е „ставот кон самиот договор“, рече Димитров.
Поранешниот бугарски амбасадор во Македонија се осврна и на изградбата на железничката пруга од Македонија кон Бугарија но нагласи дека тој проект нема да се одвива со забрзано темпо.
„Секако, првиот ден од нашата работа се совпадна со потпишувањето на овој договор за работа на тунелот, граничниот тунел, кој ќе ја поврзе железничката линија по коридорот број 8. Јас сум многу чувствителен на оваа тема, многу ми е блиска, бидејќи бев во Скопје кога беше поставен таканаречениот симболичен прв темелник. Ова беше точно пред нешто повеќе од 30 години. Почетокот на октомври 1994 година. Сè уште зборуваме за десетици, можеби над 20 километри на територијата на Република Северна Македонија. Всушност има многу повеќе. Значи, тунелот е најмалиот проблем во овој случај, иако звучи симболично. Се шегувам дека ако изградбата на железничката линија таму не оди добро, ќе мора да направиме дополнително гранично обезбедување на европската граница на тунелот. Гледајте, го кажувам ова на шега. Искрено се надевам дека овој страв, да го наречеме така, од поврзување на двете земји е веќе надминат во РСМ. И е надминат не само поради свеста за сопствениот интерес, бидејќи ова е европски проект од „големо значење за НАТО“. Го споменав овој случај бидејќи е мала светлина, да не одиме во тунелот, но добро е да се сфати дека работите нема да се случат брзо“, песимист е Димитров.
Составот на комисијата е променет од македонска страна, но тоа не го промени начинот на кој таа работи, забележува новинарката.
„И претходниот состав на комисијата се фокусираше на Охридската архиепископија како тема на стручни дискусии. Главната работа што ја сакаат нашите колеги е да не се навестува ниту минимално дека таа е продолжение на Бугарската патријаршија, дека постои овој континуитет, оваа врска, историска. Постои некаков континуум помеѓу институцијата и претходната институција – Патријаршијата на бугарската држава. Иако ова е многу јасно наведено со самите одлуки на царот Василиј II. Главната причина за блокирање на работата на комисијата е неподготвеноста на нашите колеги, во овој случај тие целосно ја следат политичката линија на државата и доктрината за Македонизмот, а да не зборуваме за заедничка историја. Нешто што не само што е вградено во Договорот за пријателство и добрососедство, како идеја за создавање на оваа комисија, туку е и во преамбулата како значење на самиот договор. Гледате, резултира со неверојатен парадокс“, рече Димитров.
