Агенцијата за храна и ветеринарство започна втора овогодинешна кампања за орална вакцинација на лисиците и дивите карнивори против беснило, со авионско фрлање на вакцинални мамки над речиси целата територија на државата.
Кампањата ќе трае до крајот на декември и се спроведува од спортскиот аеродром во Штип. Финансирана е со поддршка од Европската здравствена и дигитална извршна агенција (HADEA), а вредноста на тригодишниот пакет за пролетна и есенска вакцинација изнесува околу 2,5 милиони евра. Планот е во овој циклус да бидат фрлени околу 450 илјади вакцинални мамки, рамномерно распоредени над државата, со исклучок на населените места, водените површини и планинските врвови над 2.000 метри надморска височина.
Мамките се дизајнирани да им бидат привлечни на дивите животни, а не на луѓето. Тие се со кафена боја и наликуваат на мали чоколадни коцки, направени од смеса со рибино брашно и силен мирис на риба, кој ги привлекува лисиците. Внатре има пластична капсула со течна вакцина што содржи ослабен (атенуиран) вирус на беснило и биолошки маркер – тетрациклин, со кој подоцна се проверува дали животното ја примило вакцината. Сите мамки се обележани и имаат јасни инструкции како да се постапи при евентуален допир.
Од АХВ апелираат граѓаните во наредните денови исклучително внимателно да се движат во природа и никако да не ги допираат вакциналните мамки. Доколку, сепак, дојде до контакт, препораката е рацете да се измијат со поголемо количество сапун и вода. Ако при допирот дојде до самоповредување или рассечување со дел од капсулата, задолжително треба веднаш да се побара лекарска помош. Апелот особено се однесува на планинарите, ловците, собирачите на шумски плодови и семејствата кои престојуваат во природа.
Посебно внимание се бара и од сопствениците на домашни миленици. Во периодот на кампањата и неколку дена потоа, кучињата треба да се шетаат на поводник, за да се избегне нивен контакт со мамките, особено во шумски и рурални подрачја. Доколку куче или мачка сепак дојде во контакт со мамка и ја изеде, тоа не треба да предизвикува паника – вакцината е наменета за животни и не е штетна за нивното здравје. Но, важно е сопствениците да знаат каде и кога се движеле милениците и, ако има сомнеж за повреда или невообичаено однесување, да се консултира ветеринар.
Оралната вакцинација на лисиците против беснило во Македонија започна во 2011 година, со две кампањи годишно – пролетна и есенска. Оттогаш се регистрирани само неколку случаи на болеста кај диви животни и еден кај домашна мачка во 2012 година, а во последните години не се евидентирани нови случаи кај домашните животни. Целта на програмата е вирусот целосно да се елиминира од природните „резервоари“, за да се спречат појави на беснило и кај диви и кај домашни животни, но и ризикот за луѓето.
Во пракса, тоа значи дека овие „чоколадни коцки“ што ќе ги видите низ шумите, ливадите и полињата се дел од долгорочен штит за јавното здравје. Единственото што се бара од граѓаните е да ги остават таму каде што паднале, да не ги допираат и да се однесуваат внимателно во природа, особено ако се движат со деца и миленици. Превенцијата во овој случај навистина доаѓа од небото – но успехот на кампањата зависи и од нашата дисциплина на земја.
