„Моја претпоставка е дека веројатно никој во оваа земја, меѓу граѓаните, во судството… не бил изненаден кога го видел неговото име на листата. Една од работите што е факт е кога САД објавиле назначување на некој поединец, а истото важи и за судијата Беџети, никој не вели, боже, не ми се верува. Сите знаат во оваа држава кој е корумпиран. И јас, и вие знаете, искрено, дека ова е нешто за кое тесно соработувавме со Вашингтон за да го обработиме. Поминаа многу, многу месеци. Така што воопшто не бев изненадена. Бев многу задоволна. Бев многу задоволна и што Вашингтон можеше да го објави соопштението на Меѓународниот ден за борба против корупцијата, на 9 декември. Значи, не бев изненадена. Бев задоволна“, вели во интервју за Слободен Печат амбасадорката на САД, Ангела Агелер која освен за црната листа и корупцијата, како и за проблемите во државата, говори и за предизвиците за Владата по шест месеци функционирање и постигнатиот напредок, но и за евроинтеграцијата како можен клуч за реформите во повеќе области.
Би почнала со прашањето што е во фокусот во последниве денови, таканаречената црна листа. Откако беше објавено дека г. Груби и судијата Беџети се додадени на листата, Вие рековте дека оние што го поткопуваат владеењето на правото во земјата, треба да сфатат дека корупцијата има последици. Освен што не можат да влезат во САД, овие лица што се на црната листа, би рекла дека не можеме да видиме дека тие лица трпат какви било последици. Напротив продолжуваат да функционираат нормално со секојдневниот бизнис. Тогаш која е поентата на црната листа?
– Благодарам за прашањето, бидејќи целта на Соединетите Држави ставајќи некого на листата според кој и да е закон, е соодветна и затоа што тоа го бара нашиот закон. Американскиот закон вели дека кога сме свесни за дела на корупција што се штетни за националните интереси на која било земја, тогаш од нас се бара да ги назначиме според таа категорија на закон. Така, ова не е обид за мешање или за насочување кон нешто во оваа земја или во која било друга во која ние исто така вклучуваме луѓе (на црната листа).
Како и да е, тоа е механизам што многу други земји го сметаат за корисен кога Соединетите Држави составуваат случај, а ние тоа го правиме многу, многу внимателно, многу темелно и со големо внимание на она што законот го бара како доказ. Кога ние ги вклучуваме тие луѓе, многу земји сметаат дека е корисно за да го надградат тоа и да преземат чекори. И како што реков пред некој ден и како што сум кажала и порано, нашата најголема надеж е дека, имајќи предвид што многу од информациите се достапни токму овде во оваа земја, дека истражителите, оние што го спроведуваат законот, обвинителите, судиите, исто така ќе се надоврзат. Затоа што верувам дека корупцијата има последици. Таа треба да има последици. И затоа, се надевам дека и лидерите и официјалните претставници овде ќе го следат тоа.
Мислам дека вистинскиот збор е дека треба да има последици. Но, не сум сигурна дека корупцијата има последици во нашиот случај.
– Тоа е аргумент што сигурно сум го слушнала. Јас сум Американка, па затоа се надевам. И јас верувам во позитивни работи. И јас исто така имам надеж за оваа земја затоа што верувам во народот на Северна Македонија. Верувам во македонските граѓани, кои побараа од своите лидери и од своите функционери да преземат акција. Многу го слушавме тоа. Исто така, ме охрабрува фактот што многу гранки на судството се огласија откако беше објавено соопштението во понеделникот вечерта во Вашингтон, за да кажат дека веруваат дека треба да има продолжение. Затоа се надевам дека е така. Затоа ќе кажам дека следиме многу внимателно. Ги следиме многу од истрагите и приведувањата и другите дејства што се случија дури и изминатата недела. И се надеваме дека ќе вродат со плод.
Морам да Ве прашам, бевте ли изненадена кога го видовте името на Груби на листата?
– Не. И моја претпоставка е дека веројатно никој во оваа земја, меѓу граѓаните, во судството… не бил изненаден кога го видел неговото име на листата. Една од работите што е факт е кога САД објавиле назначување на некој поединец, а истото важи и за судијата Беџети, никој не вели, боже, не ми се верува. Сите знаат во оваа држава кој е корумпиран. И јас, и вие знаете, искрено, дека ова е нешто за кое тесно соработувавме со Вашингтон за да го обработиме. Поминаа многу, многу месеци. Така што воопшто не бев изненадена. Бев многу задоволна. Бев многу задоволна и што Вашингтон можеше да го објави соопштението на Меѓународниот ден за борба против корупцијата, на 9 декември. Значи, не бев изненадена. Бев задоволна.
Вообичаено на оваа црна листа се ставаа високи функционери, но откако ќе ја напуштат функцијата. Така беше со Мијалков, со Груевски, со Анѓушев, сега со Груби. Зошто овие високи функционери никогаш не се ставени на листата додека се на функција?
– Тоа не е одлука. Станува збор за процес. Вашингтон работи со амбасади, со нашата амбасада овде, на пример, што помага да се состави пакет информации за поединци, за кои веруваме дека локално учествувале во криминална корупција. И потоа тоа е прилично долг процес. И некој, амбасадата, или која било амбасада во светот, може да состави пакет за поединец, и тоа може да потрае повеќе месеци до неколку години, во зависност од комплицираноста на случајот. Така што, за нас тоа никогаш не е политичко прашање. Ме прашаа дали ова е одговор на различни политички активности во текот на минатата недела или месеци.
И одговорот е не. Нашиот процес не функционира така. Не ни е намерата да се вклучиме во политиката. Значи, ако во неговиот случај, случајот беше завршен додека тој сè уште беше на функција, тогаш апсолутно ќе го пуштивме во тоа време. Но, не беше. Значи, тоа е само прашање на процесуирање.
Значи сакате да кажете дека тие немаат каков било „имунитет“ за време на функцијата?
– Не за нас.
Очекуваме нови имиња, Ќе биде интересно, бидејќи Вие рековте дека нема да бидеме изненадени.
– Сѐ уште не се случило некој да биде изненаден. Можам да кажам, повторно, како што реков и претходно, ова е многу динамичен процес. Градиме случаи. За жал, постојат многу можности за развој на случаи. Мислам дека народот, граѓаните и гласачите на оваа земја сигурно го разбираат тоа. Тоа е процес што тече додека работиме на тоа со Вашингтон. И кога ќе бидат подготвени случаите, тогаш ќе бидат објавени.
Со оглед дека многупати кажавте дека корупцијата е канцер, епидемија во државата, дали сте лично разочарана од тоа што нема истраги во државата за овие лица што се на листата? Или можеме да видиме некои таканаречени истраги со резултат каков што знаеме.
– Па, лично, да. Но, многу поважно од тоа како јас се чувствувам е како се чувствуваат граѓаните на оваа земја за тоа. Затоа што, на крајот, јас не сум граѓанин на Северна Македонија. Се грижам за оваа земја многу, многу длабоко. И тоа е, верувам, една од причините зошто гонењето корумпирани актери ми е толку важно, затоа што народот заслужува подобро. А оние што се навистина разочарани, очигледно се граѓаните.
