Крановите доминираат на хоризонтот на Багдад додека звукот на градежната механизација одекнува низ градот. Ирачкиот главен град доживува градежен бум.
Ирак изгледа постабилен од порано, привлекувајќи странски инвестиции и преобликувајќи го главниот град. Ирачкиот премиер Мухамед ал-Судани изјави за „Економист“ дека владата има големи планови за подобрување на услугите и инфраструктурата по години војна и нестабилност. Откако неговата влада ја презеде функцијата во октомври 2022 година, Багдад изгради 20 нови мостови и надвозници за само 80 дена, според еден од неговите помошници.
Покрај тоа, отворени се најмалку четири нови болници, вклучувајќи го првиот специјализиран центар за рак во Ирак и болница за интензивна нега дизајнирана од Јужна Кореја. Покрај тоа, изградени се или реновирани повеќе од 1.600 училишта, а планирани се и шест луксузни хотели.
Британскиот нафтен гигант БП продолжи да работи во земјата, а во тек се разговори со уште два нафтени гиганти, ЕксонМобил и Шеврон.
Причини за брзиот развој
Постојат неколку причини за овој брз развој. Првенствено, тоа е подобрената безбедност. Всушност, Ирак никогаш не бил помирен од воената интервенција на САД во 2003 година. Банкарските реформи го направија кредитот подостапен. Приходите од нафта и градежништво порано одеа во Бејрут или Женева, но сега сè повеќе се трошат во Ирак. Премиерот Судани си постави задача да ги протурка јавните и приватните проекти низ бирократијата.
Како што пишува „Економист“, тој често се однесува помалку како политичар, а повеќе како менаџер, разговарајќи со менаџерите по телефон и посетувајќи градилишта без најава. Тој е оној кој ги надгледува влијателните комитети кои можат брзо да одобрат проекти. „Она што порано го правевме за една или две години, сега го правиме во едно седење“, рече Намир ал-Акаби, претседател на „Амваџ“, една од најголемите компании за недвижности во Ирак.
„Амваџ“ гради станбени блокови низ целиот Багдад. Но, напредокот не се случува само во овој град.
Развојот на целата земја
Владата дигитализираше многу административни услуги. Ова резултираше со издавање пасоши за само 45 минути. Ирачките власти тврдат дека тоа е најбрзо во светот. Годишните царински приходи никогаш не надминале 900 милијарди ирачки динари до пред две години. Оваа година се очекува да надмине три трилиони ирачки динари.
Државните службеници повеќе не се плаќаат во готово, додека административните услуги како што се пасошите може да се платат само со картичка. Речиси никој во Ирак немаше банкарска картичка пред пет години, но сега тие се неопходни.
Некои промени се потешки
Сепак, некои промени се потешки. Премиерот Судани очигледно избегнува директна конфронтација со милициите поддржани од Иран кои му дозволија на Иран да контролира голем дел од политиката и економијата на Ирак. Иранските актери во Ирак останаа настрана за време на 12-дневната војна меѓу Иран и Израел. Една можна причина за ова е тоа што тие го послушаа повикот на премиерот Судани да се фокусираат на просперитет, или како што рече еден Ирачанец: „Мачките се премногу дебели за да се борат“.
Всушност, многумина основаа компании и се натпреваруваат за проекти финансирани од владата. Од друга страна, некои веруваат дека пристапот на Судани им обезбедува покритие на милициите за да се збогатат и да го зајакнат своето влијание во Ирак. Понатаму, тие веруваат дека премиерот ги интегрира милициите во земјата, но не ги држи одговорни. Во јули, членови на милицијата Катаиб Хезболах, поврзана со Иран, упаднаа во ирачкото Министерство за земјоделство за да заштитат директор обвинет за корупција, кој се соочуваше со отпуштање.
Судани вети дека ќе ги гони оние што упаднаа во министерството, но тоа досега не е направено. Всушност, тоа покажува колку се слободни милициите да дејствуваат кога нивните интереси се загрозени. Малкумина веруваат дека Судани може директно да се соочи со нив. Неуспехот на ирачките сили да ја спасат руско-израелската истражувачка Елизабет Цурков, која беше киднапирана од Катаиб Хезболах во 2023 година, е одраз на ограничената моќ на премиерот. „Не знаеме каде е. Да знаевме, ќе одевме и ќе ја вратиме. Дајте ни точка, локација во Ирак, а нашите безбедносни сили ќе ги уапсат нејзините киднапери и ќе ја ослободат“, рече еднаш Судани.
Сè уште значајни недостатоци
Неговата влада има и други недостатоци. Меѓу нив е што малку е направено за намалување на државниот апарат. Големината на овој апарат се покажува со фактот дека повеќе од 10 милиони Ирачани примаат плати во јавниот сектор, што е една од највисоките стапки на вработување во јавниот сектор во светот. Напорите за реформирање на енергетскиот сектор, исто така, не успеаја, главно поради групи поврзани со милиции.
Понатаму, корупцијата продолжува. Ирак има голем потенцијал. Според минатогодишниот попис, има население од 46 милиони, а бројот расте за еден милион годишно. Има 20 милиони повеќе Ирачани отколку што имаше кога започна американската интервенција. Парламентарните избори се закажани за ноември, а Судани сака уште еден мандат. Сепак, тој можеби нема да го постигне ова поради оние на чии интереси се спротивстави, кои би можеле да дејствуваат обединето против него, пишува „Економист“.
