Тешко е да се замисли нивото на дрскост – или досетливост – потребно за целосен напад на Украина врз руските воздухопловни сили, пишува дипломатскиот дописник на Би-Би-Си во Киев, Пол Адамс.
Тврдењето на Украина дека нападите предизвикале штета од 7 милијарди долари не може да се потврди независно, но јасно е дека „Операцијата Пајажина“ беше, благо речено, спектакуларен пропаганден удар. Украинците веќе ја споредуваат со најуспешните воени акции од почетокот на руската инвазија, како што се потонувањето на водечкиот брод на Црноморската флота, крстосувачот Москва, уривањето на Керченскиот мост во 2022 година и ракетниот напад врз пристаништето Севастопол една година подоцна.
Судејќи според деталите објавени во медиумите од страна на украинското воено разузнавање и СБУ, тоа е најсложениот план досега. Беше во подготовка 18 месеци и вклучуваше шверц на десетици мали беспилотни летала во Русија, нивно криење во специјални прегради во товарни камиони, нивно распоредување на најмалку четири локации оддалечени илјадници километри и – конечно – нивно далечинско лансирање кон блиските воени воздухопловни бази.
Not even the 007 movies managed to come up with something like this. pic.twitter.com/9RzIShiVDa
— Carl Bildt (@carlbildt) June 1, 2025
„Ниту една разузнавачка агенција во светот досега не направила нешто вакво“, изјави воениот аналитичар Серхиј Кузан за украинската телевизија. „Овие стратешки бомбардери се способни да извршат напади со долг дострел врз нас. Има само 120 од нив, а ние погодивме 40. Ова е неверојатен број.“
Важна порака до Русија и Западот
Тешко е да се процени степенот на штета, но украинскиот воен блогер Олександр Коваленко истакнува дека дури и ако бомбардерите и авионите за команда и контрола не бидат уништени, последиците се огромни. „Штетата е таква што рускиот воено-индустриски комплекс, во сегашната состојба, најверојатно нема да може да ги обнови овие машини во блиска иднина“, напиша тој на Телеграм.
Стратешките бомбардери способни да носат ракети – Ту-95, Ту-22 и Ту-160 – повеќе не се произведуваат. Поправката ќе биде исклучително тешка, а замената е практично невозможна. Губењето на суперсоничниот Ту-160 ќе биде особено почувствувано, вели тој. „Денес, Руските воздухопловни сили загубија не само два од своите најретки авиони, туку и вистински еднорози во своето јато“, напиша тој.
Покрај конкретната материјална штета, која можеби не е толку голема колку што проценуваат аналитичарите овде, „Операцијата Пајажина“ носи уште една важна порака – не само до Русија, туку и до западните сојузници на Украина.
Holy shit, Ukraine is right now carrying out an unprecedentedly large operation to destroy multiple Russian strategic bombers at air bases across Russia.
Over 40 Russian aircraft have been reportedly targeted within a short period.
This is unprecedented. pic.twitter.com/mnL7XhGj4Q
— Illia Ponomarenko 🇺🇦 (@IAPonomarenko) June 1, 2025
Свјатослав Хоменко, кој пишува за украински Би-би-си, се присети на неодамнешен разговор со функционер од Киев. Функционерот беше разочаран. „Најголемиот проблем“, му рече тој на Свјатослав, „е што Американците се убедија дека веќе ја изгубивме војната. И сè друго произлегува од оваа претпоставка“.
Украинскиот воен новинар Илја Пономаренко, во објава на платформата Икс, го сумираше тоа на свој начин, алудирајќи на озлогласената средба на претседателот Володимир Зеленски со Доналд Трамп во Овалната соба. „Ова се случува кога гордиот народ што е нападнат не ги слуша оние што велат: На Украина ѝ остануваат само шест месеци, немате повеќе адути, само предадете се, Русија не може да изгуби“.
Уште појасен беше твитот од списанието „Бизнис Украина“, кој гордо порача: „Се испостави дека Украина сепак има адути. Денес, Зеленски играше улога на крал на беспилотните летала“. И тоа е пораката што украинските преговарачи ја носат со себе во Истанбул, каде што треба да одржат нови преговори за прекин на огнот со Кремљ: Украина сè уште се бори.
„Американците почнуваат да се однесуваат како нивната задача да е да преговараат за најмеките услови за предавање за нас“, му рече еден функционер од Киев на Свјатослав Хоменко. „А потоа се навредуваат кога не им се заблагодаруваме. И секако не – затоа што не веруваме дека сме поразени“.
И покрај бавниот, но неуморен напредок на Русија во Донбас, Украина испраќа порака и до Москва и до администрацијата на Доналд Трамп: не нè отпишувајте сè уште.