На воената парада во Пекинг, по повод одбележувањето на 80 години од крајот на Втората светска војна, Кина ѝ покажа на јавноста ново оружје – „робот-волци“, четириножни борбени машини кои ја претставуваат еволуцијата на претходните „робот-кучиња“.
Нивното појавување предизвика големо внимание и во воено-техничките и во политичките кругови низ целиот свет.
Што се роботи-волци?
Овие роботи со тежина од околу 70 килограми се опремени со камери за прецизно извидување и гаѓање, а можат да носат и оружје како што се автоматски пушки QBZ-191. Нивната улога не е ограничена само на извидување – тие можат да се користат и за транспорт на муниција, медицински пакети, па дури и за извршување на целни напади.
За разлика од претходните „робот-кучиња“, новите единици се движат во координирани формации – како вистинска глутница – што им го донесе името „робот-волци“. Според кинеските медиуми, тоа е дел од „стратешка трансформација“ во начинот на кој се водат модерните војни.
Технички вештини
Мобилност: Тие се движат со брзина на пешадиец, се искачуваат по скали, преминуваат пречки и ги следат војниците во движење.
Сензори: Имаат камери со висока резолуција, а според извештаите, се тестираат и термални камери и уреди за ноќно гледање.
Автономија: основната контрола е далечинска, но роботите имаат и полуавтономни функции како што се одржување на формацијата или независно избегнување на пречките.
Интеграција: тие работат во комбинација со дронови од типот FPV, што овозможува истовремено извидување од воздух и од земја.
Се очекува дека во следните фази на развој, тие ќе добијат посилни батерии и подобра енергетска автономија, така што ќе можат да работат континуирано со часови без повторно полнење.
Психолошки и тактички ефект
Кинескиот воен аналитичар Фу Ќианшао верува дека роботите-волци можат да имаат уште поголем психолошки ефект од дроновите:
„Дури и ако војниците успеат да уништат неколку единици, остатокот од чопорот ќе продолжи да се движи и да напаѓа, што создава силен притисок и чувство на немоќ кај противникот.“
Во пракса, ова значи дека цели фронтовски линии еден ден би можеле да изгледаат сосема поинаку – наместо војници, метални, речиси бесшумни машини би се приближувале кон спротивставените позиции.
Геополитичко значење
Со овој проект, Кина покажува дека сака да ги стигне, па дури и да ги престигне конкурентите како САД и Русија во областа на роботиката и вештачката интелигенција на бојното поле.
САД веќе тестираат четириножни роботи од Boston Dynamics, кои се користат за извидување и транспорт, но сè уште не се јавно прикажани во мисии за напад.
Русија експериментира со беспилотни летала и копнени роботи, но без значителен оперативен успех.
Кина сега оди чекор понатаму, покажувајќи не само техничка способност, туку и подготвеност да вклучи роботи во комбинирани операции со човечки единици.
Етика и иднината на војувањето
Прашањето што останува отворено е: дали машините треба да одлучуваат за животот и смртта?
Иако засега роботите-волци се контролирани од војници, развојот на автономни функции ја отвора дилемата дали во иднина одлуките за отворање оган ќе ги носат алгоритми. Ова би значело преминување на граница што многу воени и правни експерти ја сметаат за етички неприфатлива.
Во исто време, воената индустрија нагласува можни цивилни апликации – спасувачки мисии во урнатини, испорака на медицинска помош во опасни зони или гаснење пожари.
Кинеските „роботи-волци“ симболизираат нова фаза од војувањето, каде што линијата помеѓу човекот и машината е сè повеќе нејасна. Додека некои во нив гледаат зголемена ефикасност и намалување на човечките жртви, други предупредуваат дека влегуваме во ера во која војната и мирот ќе се одлучуваат на ниво на алгоритми и челични пакувања.
Како што се чини, фронтовите на иднината можеби нема да бидат исполнети со војници, туку со челик, сензори и тивка прецизност.
Забелешка: Текстот е базиран на извештаи од кинеските државни медиуми, BBC, Tanjug и Hindustan Times.
